အရပ္သားအျမင္နဲ႔ စစ္သားအထင္-ဦးေအာင္ခင္

ျမန္မာျပည္မွာ ဒီမုိကေရစီစနစ္တည္ေဆာက္ခ်င္တဲ့ အရပ္သားအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ စစ္အစုိးရတုိ႔ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးတဲ့အဆင့္ကုိ မေရာက္ႏုိင္ေသးဘဲ လိပ္ခဲတည္းလည္းျဖစ္ေနရတဲ့ အေျခခံအေၾကာင္းတခုက အရပ္သားရဲ႕ သမုိင္းအျမင္နဲ႔ စစ္သားရဲ႕ သမုိင္းအျမင္ ကြဲျပားျခားနားေနလုိ႔ပါပဲ။ စစ္တပ္တုိင္းမွာ သီးျခားအသြင္လကၡဏာရွိတယ္။ အရပ္သားနဲ႔စစ္သားဟာ သမုိင္းအျမင္ခ်င္း မတူတာမ်ားပါတယ္။ စစ္ဗိုလ္ရဲ႕ အေတြးအေခၚဟာ စစ္တပ္ရဲ႕သမုိင္းအျမင္က လႊမ္းမုိးေလ့ရွိတယ္။

အရပ္သားဟာ သူေတြ႔ရွိတဲ့ အခ်က္အလက္ေပၚမွာမူတည္ၿပီး သမုိင္းေရးတယ္။ မိမိေတြ႔ရွိတဲ့ အခ်က္အလက္ကုိလုိက္ၿပီး သုံးသပ္မႈနဲ႔ အဓိပၸာယ္ေဖာ္မႈလည္း ေျပာင္းသြားရပါတယ္။ ကုိယ္ျဖစ္ခ်င္တာကုိ ေရးလုိ႔မရဘူး။ ကုိယ္ထင္တာကုိမေရးဘဲ ေတြ႔တဲ့အတုိင္းေရးတာကုိ သတၱိရွိတယ္လုိ႔ ေျပာတာပါပဲ။ ဗမာစစ္တပ္က သမုိင္းေရးသလုိ လုိခ်င္တာေတြထည့္ၿပီး မလုိခ်င္တာ ကုိ ဖယ္ထုတ္လုိ႔မရပါဘူး။ လူသတ္တာကုိ ကယ္တင္တာလုိ႔ ေရးလုိ႔မရပါဘူး။ အေနာက္တုိင္းမွာ နာမည္ႀကီးတဲ့ စစ္သမုိင္းဆရာေတြဟာ အရပ္သားေတြပါ။ ဗမာျပည္မွာေတာ့ စစ္ဗုိလ္ကသာ စစ္သမုိင္းကုိ ေရးခြင့္ရွိသလုိ ျဖစ္ေနတယ္။

စစ္တပ္ကုိအယုံတင္သြင္းရာမွာ သမုိင္းကုိ ၀ါဒျဖန္႔ပစၥည္းအျဖစ္ အသုံးျပဳၿပီး ပုံႀကီးခ်ဲ႕ေလ့ရွိတယ္။ ဒီလုိေျပာပါမ်ားလာေတာ့ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကုိယ္တုိင္ ဂ်ပုိးကုိလိပ္လုိ႔ ယုံၾကည္လာတာပါပဲ။ ဒါကုိ စိတ္ပညာမွာ auto-suggestion လုိ႔ေခၚတယ္။ ၂၀ ရာစုအေစာပုိင္းမွာ ျပင္သစ္စိတ္ပညာရွင္တဦး Emile Coue 1857-1926 ေတြ႔တဲ့နည္းပါ။ မိမိကုိယ္မိမိ ကယ္တင္ရွင္လုိ႔ အႏွစ္ (၅၀) နီးပါး ၀ါဒျဖန္႔လာတဲ့ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ သူတုိ႔၀ါဒျဖန္႔တာကုိ သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္ ျပန္ယုံေနတဲ့အတြက္ ေနရာတကာ စစ္ဗိုလ္က ဦးေဆာင္ခြင့္ရွိေၾကာင္း ဥပေဒျပဳတာျဖစ္တယ္။

ဥပမာ အေမရိကန္နဲ႔ အဂၤလိပ္ စစ္အင္အားႀကီးမားလုိ႔ ဂ်ပန္စစ္႐ႈံးရတာ တကမာၻလုံး သိတယ္။ ဂ်ပန္႔လက္ေအာက္ခံ ဗမာစစ္တပ္က ဂ်ပန္ကုိေတာ္လွန္ၿပီး အဂၤလိပ္နဲ႔ အေမရိကန္ဘက္က ကူတုိက္ေပးတယ္။ ဗမာစစ္တပ္ မကူလည္း အဂၤလိပ္/အေမရိကန္က ႏုိင္မွာပါပဲ။ ဗမာစစ္တပ္က ေတာ္လွန္လုိ႔ ဂ်ပန္စစ္႐ႈံးတာမဟုတ္ဘူး။ ဂ်ပန္ကုိ ေတာ္လွန္တဲ့အတြက္ ဗမာစစ္တပ္သာ အျမတ္ထြက္သြားတယ္။ ဂ်ပန္နဲ႔လက္တြဲၿပီး အဂၤလိပ္၊ အေမရိကန္တပ္ကုိ သြားတုိက္မယ္ဆုိရင္ ဗမာစစ္တပ္ဟာ အိႏၵိယလြတ္လပ္ေရးတပ္ဖြဲ႔လုိ အဂၤလိပ္စစ္တပ္ရဲ႕ ကူလီဘ၀ကုိ ေရာက္သြားမွာ ေသခ်ာတယ္။

ဒီအျဖစ္အမွန္ကုိမထုတ္ေဖာ္ဘဲ တပ္မေတာ္ကေတာ္လွန္လုိ႔သာ ဂ်ပန္စစ္႐ႈံးသလုိလုိ တျပည္လုံးကုိ ၀ါဒျဖန္႔ထားတာ စစ္တပ္ရဲ႕ သမုိင္းအျမင္ပါပဲ။ ဗမာစစ္တပ္တုိက္ယူလုိ႔ လြတ္လပ္ေရးရတာလုိ႔ စစ္ဗိုလ္ေတြယူဆထားတာဟာ မွားယြင္းတဲ့သမုိင္းအျမင္ပါ။ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးလႈပ္ရွားမႈသမုိင္းမွာ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးဟာ အခန္းက႑ေလးတခုသာျဖစ္တယ္။ စစ္ၿပီးေခတ္ လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈဟာ ႏွလုံးရည္တုိက္ပြဲသာျဖစ္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဗမာစစ္တပ္ဟာ အဂၤလိပ္စစ္တပ္ရဲ႕ လက္ေအာက္ခံ ျဖစ္ေနလုိ႔ လြတ္လပ္ေရးလႈပ္ရွားမႈမွာ တုိက္႐ုိက္မပါ၀င္ႏုိင္ခဲ့ဘူး။

ေခတ္ပညာတတ္ စစ္ဗိုလ္ဆရာ၀န္ စာေရးဆရာ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ညိဳ လုိဟာမ်ဳိးကေတာင္ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးကုိ အႀကီးအက်ယ္ ေအာက္ေမ့ေနတယ္။ ၁၉၇၃ ခုနွစ္က တုိက်ဳိမွာ က်ေနာ္ သမုိင္းသုေတသနလုပ္ေနတုန္း ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ညိဳနဲ႔ ခဏဆုံမိေတာ့ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးအေၾကာင္း ဘာေတြေရးထားသလဲလုိ႔ သူကေမးတယ္။ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးကုိ အေလးအနက္ထားသူ သိပ္မရွိေၾကာင္း ေျပာျပေတာ့ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ညိဳ အေတာ္မေက်မနပ္ ျဖစ္သြားတယ္။ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးကုိ ေမွးမွိန္ေသးသိမ္ေအာင္ က်ေနာ္က တမင္ေျပာတဲ့ပုံစံနဲ႔ သူ႔ခရီးသြားမွတ္တမ္းမွာ ၁၉၇၇ က ေရးထားတယ္။ စစ္ဗုိလ္ဆရာ၀န္ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ညိဳလည္း စစ္တပ္၀ါဒျဖန္႔တာကုိ ယုံၾကည္သူပါပဲ။

အခုေတာ့ ဂ်ပန္ကုိ ဗမာစစ္တပ္က တြန္းလွန္လုိက္တယ္ဆုိတဲ့ စိတ္ကူးယဥ္ခ်က္ကုိ အမ်ားယုံၾကည္လာေအာင္ ပုံႀကီးခ်ဲ႕၀ါဒျဖန္႔ၿပီး ႏုိင္ငံေရးအာဏာကုိ လက္၀ါးႀကီးအုပ္ထားတယ္။ ဂ်ပန္ကုိ တုိက္ထုတ္သူဟာ ဗမာစစ္တပ္ျဖစ္ေၾကာင္း ပုံႀကီးခ်ဲ႕တာကုိနားေထာင္ၿပီး လူငယ္ေတြ ႀကီးျပင္းလာရတယ္။ ဗမာစစ္တပ္ရဲ႕ ပုံႀကီးခ်ဲ႕ဇာတ္လမ္းအရ အဂၤလိပ္စစ္တပ္၊ အေမရိကန္စစ္တပ္၊ တ႐ုတ္၊ ကရင္၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ နာဂနဲ႔ ျမန္မာအရပ္သားေတြကေတာ့ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးမွာ မပါသလုိ ျဖစ္ေနတယ္။

တကယ္ေတာ့ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးကုိ ပထမဆုံး စတင္ဆင္ႏႊဲသူဟာ ကရင္နဲ႔ ခ်င္းအမ်ဳိးသားေတြပါ။ ကရင္တုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔ အတူ ပထမဆုံးေသာ ဂ်ပန္ဆန္႔က်င္ေရးတုိက္ပြဲ ဦးေဆာင္ဆင္ႏႊဲခဲ့သူ ၿဗိတိသွ်ဗိုလ္မႉး Hugh Paul Seagrim ျဖစ္တယ္။ ကရင္ေျပာက္က်ားအဖြဲ႔က ဂ်ပန္စစ္တပ္ကုိ ပထမဆုံးေတာ္လွန္တာျဖစ္တယ္။

၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ေဆာင္းဦးရာသီမွာ ကေလးၿမိဳ႕ကုိ ဂ်ပန္သိမ္းပုိက္ထားတုန္း ကင္းလွည့္တဲ့ ဂ်ပန္စစ္သားကုိ ဇုိျပည္သူ႔စစ္က ေျဖာင္ပစ္တဲ့အတြက္ အဲဒီအခ်ိန္ကတည္းက ခ်င္းေတာ္လွန္ေရးစတယ္လုိ႔ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။ ကေလးၿမိဳ႕အနီးမွာ ဂ်ပန္တပ္ဖြဲ႔တဖြဲ႔ အနားယူေနစဥ္ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ (၂၃) ရက္ေန႔မွာ ဇုိျပည္သူ႔စစ္က လွ်ပ္တျပက္၀င္တုိက္လုိ႔ ဂ်ပန္ (၁၂) ဦး က်သြားတယ္။ ဒီတုိက္ပြဲသတင္းကုိ ဒီဇင္ဘာ (၂၆) ရက္ေန႔မွာ ဘီဘီစီအဂၤလိပ္ပုိင္းက ေၾကညာတယ္။ ဒါဟာ အရပ္သားေရးတဲ့ သမုိင္းပါ။ စစ္တပ္ကုိ ကယ္တင္ရွင္လုိ႔ ျပည္သူလူထုက မယူဆပါဘူး။

စစ္ေခါင္းေဆာင္ကုိ သစၥာရွိတဲ့စစ္တပ္ဟာ အဲဒီစစ္ေခါင္းေဆာင္အလြဲသုံးစားလုပ္တာကုိ ခံရတယ္။ ဗုိလ္ေန၀င္းနဲ႔ ဗုိလ္သန္းေရႊဟာ သာဓကေတြပဲ။ ဒီကေန႔ စစ္ဗိုလ္ေတြလက္ခံတဲ့ ႏုိင္ငံေရးအယူအဆကုိ ေနာက္တေန႔မွာ စစ္ဗိုလ္ေတြ ေမ့သြားႏုိင္တယ္။ ၁၉၆၂ ကစၿပီး ဗမာစစ္တပ္တခုလုံးက ယုံၾကည္ပါတယ္လုိ႔ ေႂကြးေၾကာ္ခဲ့တဲ့ ဆုိရွယ္လစ္၀ါဒကုိ ၁၉၈၈ ေရာက္ေတာ့ ယုံၾကည္တဲ့စစ္ဗိုလ္ တေယာက္မွမရွိေတာ့ဘူး။ ဒါဟာ ဗမာစစ္ဗိုလ္ေတြရဲ႕ ခံယူခ်က္လား။

အျပင္လူက ျမန္မာျပည္ကုိ နားလည္ဖုိ႔လုိအပ္သလုိ ျမန္မာေတြကလည္း မိမိကိုယ္မိမိ အကဲျဖတ္ဖုိ႔လုိအပ္ေၾကာင္း အေမရိကန္သမုိင္းဆရာႀကီး ဂြန္ေကဒီ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္က ေျပာဖူးတယ္။ ဗမာစစ္အစုိးရက အႏွစ္ (၅၀) နီးပါး ကုိယ္ရည္ေသြး ၀ါဒျဖန္႔ခဲ့တာေၾကာင့္ ျမန္မာ့သမုိင္းျဖစ္ရပ္မွန္ကုိ သိႏုိင္ဖုိ႔ မလြယ္ပါဘူး။ အျဖစ္မွန္ကုိမသိရင္ တဘက္နဲ႔တဘက္ နားလည္ဖုိ႔နဲ႔ ျပႆေျဖရွင္းဖုိ႔ ခက္ခဲႏုိင္တယ္။

ဥပမာ အဂၤလိပ္ကုိလုိနီနယ္ခ်ဲ႕ဟာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေတြကုိ စိတ္၀မ္းကြဲျပားေအာင္လုပ္ၿပီး ျမန္မာျပည္ကုိ ေသြးစုပ္ျခယ္လွယ္ တယ္ဆုိတာနဲ႔ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးဆင္ႏႊဲလုိ႔ လြတ္လပ္ေရးရတာဆုိတဲ့ ၀ါဒျဖန္႔ခ်က္ေတြကုိ ယုံၾကည္ေလေလ တုိင္းရင္းသားျပႆနာ ေျဖရွင္းရတာ ခက္ေလေလပါပဲ။ ျမန္မာ့ျပႆနာဟာ တုိင္းရင္းသားအေရးမွာ အေျခခံတယ္လုိ႔ဆုိတယ္။ ဗမာလူမ်ဳိး ေရာက္မလာမီကတည္းက ျမန္မာျပည္မွာ တုိင္းရင္းသားအမ်ဳိးမ်ဳိးရွိေနတယ္။ တုိင္းရင္းသားေတြဟာ ဗမာမင္းကုိ သစၥာခံလုိက္၊ တ႐ုတ္လက္ေအာက္ေရာက္သြားလုိက္၊ ထုိင္းကုိသစၥာခံလုိက္နဲ႔ ေနာက္ဆုံး အဂၤလိပ္လက္ထက္ေရာက္ေတာ့မွ သူတုိ႔ဘ၀ဟာ လုံၿခံဳသြားတဲ့သေဘာပါပဲ။ ေရွးကတည္းက ဗမာမင္းနဲ႔ တုိင္းရင္းသားေတြ အကြဲကြဲအၿပဲၿပဲျဖစ္လာတာကုိ အဂၤလိပ္က လုိသလုိ အသုံးခ်သြားတာပါပဲ။

ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္စစ္ဗိုလ္ကလည္း သူ႔ကုိယ္သူကုိယ္ ကယ္တင္ရွင္လုိ႔ ယူဆတာပဲ၊ ၁၉၄၅ မွာ ဂ်ပန္လက္နက္ခ်ၿပီး စစ္တပ္တခုလုံး ဖ်က္သိမ္းလုိက္ေတာ့မွ ကယ္တင္ရွင္၀ါဒ နိဂုံးခ်ဳပ္သြားတယ္။ စစ္ၿပီးေခတ္ဂ်ပန္မွာ ႏွစ္ေပါင္းအေတာ္ၾကာ စစ္တပ္မရွိဘူး။ အေမရိကန္စစ္တပ္နဲ႔ ဂ်ပန္အရပ္သားအစုိးရက ပူးတြဲအုပ္ခ်ဳပ္ပါတယ္။ စစ္ဗိုလ္ေတြေၾကာင့္ တုိင္းျပည္ပ်က္စီးခဲ့ရတဲ့အေျဖစ္ကုိ နာၾကည္းခဲ့တဲ့ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံမွာ စစ္မႈထမ္းအလုပ္ကုိ ဂုဏ္ယူစရာလုိ႔ မယူဆၾကေတာ့ဘူး။ စစ္႐ႈံးလုိ႔ရရွိလုိက္တဲ့ အက်ဳိးအျမတ္ကေတာ့ ဂ်ပန္ျပည္မွာ စစ္၀ါဒကြယ္ေပ်ာက္ၿပီး ဒီမုိကေရစီစနစ္ ထြန္းကားလာတာပါပဲ။